İş Görüşmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

İş görüşmeleri, bireylerin iş dünyasında adeta yeni bir hayatın kapısını araladıkları önemli anlardır. Etkili bir iş görüşmesi yapmak, ilgili işi başarılı bir şekilde yapabilmek için gerekli olan beceri, bilgi ve yeteneklere sahip olunup olunmadığını göstermenin yanı sıra kişisel tutum, motivasyon ve değer yargılarının iş yerinde başarılı olmayı sağlayıp sağlamayacağını ortaya çıkarmaya yardımcı olmaktadır. Rekabetin çok yüksek olduğu bu ortamlarda diğer adaylardan olumlu yönde ayrılabilmek istenilen işi elde edebilmek adına önemli bir fırsat yaratmaktadır.

İş Görüşmesine Gitmeden Önce Yapılması Gerekenler

1- İş ve İşveren Hakkında Bilgi Sahibi Olmak

İş görüşmesine gitmeden evvel yapılması gereken ilk şey başvurulan iş tanımını anlamak ve başvurulan kurumu araştırmaktır. Çünkü iş görüşmesinin başarılı şekilde gerçekleşebilmesi için kurum kültürüne, başvurulan pozisyona, gerektirdiği iş kriterlerine ve çalışma koşullarına uygun olmak şarttır. Başvurulan kurumun web sayfaları ve sosyal medya hesapları mutlaka gözden geçirilmelidir çünkü söz konusu kurum ve faaliyetleri hakkında ne kadar çok bilgiye sahip olunursa o kadar çok istekli, bilinçli, hazırlıklı ve profesyonel bir izlenim bırakılacaktır.

2- İş Görüşmesi Pratiği ve Psikolojik Hazırlık

Mülakat ortamının önceden prova edilmesi, yapılan hazırlıkların tekrar edilmesi ve gelmesi beklenen sorulara uygun hazırlıklar yapılması mülakat anında yaşanması en olası senaryolara bireyi hazırlarken aynı zamanda heyecanı yenme açısından psikolojik olarak rahatlatacaktır. Ayrıca mülakat esnasında işe uygunluğu gösterebilmek yani iş ile kendini özdeşleştirebilmek için tecrübe, yetenek ve ilgi alanları açısından beklentiye ve işe uygun bir profil haline gelip başka adaylardan ayırt edici olmayı sağlayacak özelliklere odaklanmak da isabetli olacaktır.

3- Güne Başlangıç ve Görüşmeye Son Hazırlık

İş görüşmesinin olacağı güne nasıl başlandığı, nasıl hissedildiği ve o gün son hazırlıkların nasıl yapıldığı görüşmenin nasıl geçeceği hakkında ipucu verir. İş görüşmesi sırasında mutlu, zinde, özgüvenli, enerjik ve pozitif olarak iyi bir izlenim verebilmek adına görüşme öncesinde uyku düzenine dikkat ederek yeterince dinlenmek, enerjik tutacak bir şekilde beslenme düzenine dikkat etmek ve stresi kontrol altında tutmayı sağlayan aktiviteler yapmak akıllıca olacaktır. Ayrıca özgeçmiş ve referans mektupları gibi görüşmede istenen belgeler hazır tutulmalıdır.
(Ayrıca Bakınız: Öz Geçmiş (CV) Nedir? Öz Geçmiş Nasıl Hazırlanır?)

4- Dış Görünüşün ve Ulaşımın Planlanması

İş görüşmesi için yapılan hazırlıklar kadar dış görünüşte işe uygunluğun önemli bir ifadesidir. Giyim tarzı ve tercih edilen renkler ilk izlenimi etkilediği için karşı tarafa işe gösterilen ciddiyet, işe uygunluk, uyumluluk ve takım çalışmalarına yatkınlık gibi konularda ipuçları verir. Ayrıca iş görüşmesine planlı, hazırlıklı ve zamanında gidebilmek önemlidir. En mantıklı fikir görüşme yerine ne geç kalmak ne çok erken gitmektir çünkü zamanında gitmek disiplinli olunduğunun önemli bir göstergesi olup ortama ısınmak ve heyecanı yatıştırmak için zaman kazandıracaktır.

İş Görüşmesi Esnasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

1- Selamlaşma ve Görüşmeye Başlangıç

Başarılı bir görüşme için tüm hazırlıkların yapıldığından emin olunarak emin şekilde gidilmeli ve karşı taraf psikolojik olarak etkilenmelidir. Mülakatı gerçekleştirecek kişilerle kurulan ilk iletişim esnasında karşı tarafın gözünün içine bakılıp hafif gülümsenmesi ve tokalaşırken karşı tarafın elinin kavranarak, sağlam, güvenli ve göz teması eşliğinde sıkılması karşı tarafta dışa dönük, proaktif, iletişimi kuvvetli ve özgüven sahibi birisi olunduğu izlenimini oluşturacaktır. Ayrıca mülakatın yapılacağı toplantı odasında karşı tarafın oturması beklendikten sonra karşı tarafın gösterdiği şekilde (veya onların karşısında olacak şekilde) oturulması gerekmektedir.

2- Etkili İletişim ve Beden Dili Kullanımı

İş görüşmelerinin çoğu yapılandırılmamış geleneksel sohbetler şeklinde şeklinde geçtiği için adayların kısa bir zaman diliminde kendilerini çok iyi ifade etmeleri gerekmektedir. İstenilen pozisyon için uygun aday olunduğu ve işin istediği abartılı olmayan bir dille ifade edilmelidir. Bir iş görüşmesinde iyi bir dinleyici olmanın daha iyi cevaplar üretmeyi ve de daha iyi sorular sormayı beraberinde getirdiği unutulmadan karşı taraf dikkatli şekilde dinlenmeli ve öneriler not alınmalıdır. Bu duyduklarını toparlayıp bütünleştirebilen birisi olunduğunu gösterecektir.

Görüşmede karşı tarafın en iyi değerlendirmeyi yapacağı şekilde yeterli, doğru ve tutarlı bilgi karşı tarafa aktarılmalı, gereksiz ayrıntılarda boğularak mülakat süresi verimsiz bir şekilde kullanılmamalıdır. Geçmiş kariyer tecrübesinden bahsedilirken ağırlık son işe verilmeli, ondan önceki çalışma hayatı için de de kısa ve akıcı bir özet hazırlanmalıdır. Başvurulan pozisyonla ilgili tecrübeler özellikle anlatılmalıdır. ‘Kendinizi zayıf bulduğunuz yönünüzle’ ilgili sorularda zayıf yönün ortadan kalktığı doğru bir dille tatmin edici şekilde ifade edilmeye çalışılmalıdır. Bu esnada kafada düşünülenler, ağızdan çıkan kelimeler ve beden dili ahenk içinde olmalıdır.

Beden dili kişilik hakkında önemli ipuçları verir. İletişimin güçlü kozlarından olan göz teması, jest ve mimikleri kullanmak, yapmacık ya da zoraki değil, samimi ve içten tavra sahip olmak özgüvenli bir duruşun olduğunu gösterirken iş için uygun bir profil olunduğu hakkında karşı tarafta önemli bir izlenim uyandırır. Bu sebeple kendine güvenen dik bir duruş, göz teması kurmak, dengeli şekilde yapılan sakin jestler ve mimikler, saklanmayan ve iletişime ölçülü bir şekilde eşlik eden eller başta vücut dilinin karşı tarafa verdiği sinyallere dikkat edilmelidir.

3- Görüşmenin Sonlandırılma Şekli

Görüşmenin sonlarına doğru işin tanımı, verilecek sorumluluk ve yetkiler, işverenin beklentileri gibi cevabı verilmemiş konularda sorular sorulmalıdır. Görüşme sonlandırılırken daima kibar olunmalı, işe istekli olunduğu belli edilirken aşırıya kaçılmamalı, karşı tarafa ayırdıkları zaman için teşekkür edilmelidir. Görüşme sonrasında ısrarcı olmamak şartıyla süreci takip etmek işe ilgili olunduğu belli eden bir diğer sinyaldir. İçecek ikramını teşekkür edip geri çevirmek veya su gibi hazırlanması kolay içecek istemek ise mütevazı karaktere sahip olunduğunu gösterir.

İş Görüşmelerinde En Çok Yapılan Hatalar

• İş görüşmesine önceden hazırlanmamak, görüşülecek yetkiliye dair araştırma yapmamak
• Tedirginlik, stresten kasılmış bir yüz ifadesi, titreyen ve kendinden emin olmayan ses tonu
• Geçmiş problemlere dair eski işveren ve iş arkadaşlarını kötüleyen söylemlerde bulunmak
• Çok samimi veya çok soğuk davranmak, samimiyet düzeyini karşı tarafa göre ayarlamamak
• Sorulmadan maaş tartışmak, işten beklentileri abartmak, birinin sözünü kesmek, sivrilmek
• Deneme amaçlı yapılan ofansif psikolojik testlerde soğukkanlılık ve nezaketi koruyamamak

• Sorulanlara cevap verme dışında fazla konuşmak, beden dili ve ses tonuna dikkat etmemek
• Özgeçmişte yazanlara hakim olmamak, gerçekçi olmayan veya geçersiz referanslar vermek
• Giyim hataları (özensiz kravat, aşırı makyaj, lekeli kıyafet, kaçık çorap, ağır parfüm kokusu)
• Çok canlı, dikkat çekici ve sıcak renkler tercih ederek profesyonellikten uzak izlenim vermek,
• Ukala veya abartılı davranmak, gerçekçi olmayan vaatler vermek, telefonu sessize almamak
• Görüşmeye tek gitmemek, ‘ne olur beni işe alın’ havasında olmak, hatta yalakalık yapmak