Rezerv Para Nedir? Rezerv Para Birimleri Nelerdir?
Rezerv para nedir, merkez bankaları ve global finansal aktörler neden rezerv biriktirir, rezerv paralar nerelerde kullanılır, rezerv para birimleri nelerdir ve rezerv para biriktirmek neden önemlidir sorularının cevapları işte bu yazıda!
📌 Rezerv Para Nedir: Merkez bankaları ve büyük finansal kuruluşlar tarafından yatırımlara, finansal işlemlere ve uluslararası borç yükümlülüklerine hazırlanmak veyahut yerel döviz kurlarını etkilemek için büyük miktarda tutulan para birimleridir. Rezervler nakit para, emtia, değerli metaller veya diğer varlıklar olabilir. Para rezervleri olası olumsuz senaryolara karşı hazır olmak için yapılan bir çeşit risk yönetimidir, başka bir ifadeyle alınan bir çeşit tedbirdir. Bu sebeple birçok finansal otorite ve kurum tarafından önemli miktarlarda tutulmaktadır.
(Ayrıca Bakınız: Karşılıksız Para Basmak ve Borçları Ödemek Mümkün Mü?)
Rezerv Para Birimleri Nelerdir?
Rezerv para birimleri dünya genelinde baskın özelliklere sahip olan majör para birimleridir. Para biriminin geldiği ülkedeki ekonominin büyüklüğü, ekonominin uluslararası alandaki gücü, finansal piyasalarının ne kadar açık olduğu, para biriminin dönüştürülebilirliği, bölgesel veya uluslararası bir para birimi sabiti olarak kullanılıp kullanılmadığı ve yurt içi makroekonomik politikaları bir para birimini rezerv para birimi olarak kullanışlı kılan temel faktörlerdir. Yani genellikle istikrarlı ve güvenilir para birimleri rezerv para birimleri olarak kabul edilirler.
Örneğin dünya genelinde 2020 yılında en çok kullanılan rezerv para birimleri şunlardır:
• Amerikan Doları (%59,02)
• Avrupa Eurosu (%21.24)
• Japon Yeni (%6.03)
• İngiliz Sterlini (%4.69)
• İsviçre Frangı (%0.17)
• Diğerleri (%8.85)
Ancak olağanüstü gelişmelerin (geniş çaplı savaşlar, afetler, krizler vb.) rezerv para birimlerinin değişmesine sebep olabileceği unutulmamalıdır. Örneğin 20. yüzyıla kadar altın ve gümüş gibi kıymetli madenler birincil para rezervleri idi. İlerleyen dönemlerde dünyanın baskın rezerv para birimi Birleşik Krallığın İngiliz Sterlini iken 20. yüzyılın sonlarına doğru ABD doları dünyanın en baskın rezerv para birimi haline gelmiştir. Ayrıca Yunan Drahmis’i, Roma Solidus’u, Arap Dinarı ve Fransız Frangı da eski dönemlerdeki rezerv para birimlerine verilebilecek örneklerdir.
Rezerv Para Biriktirmek Neden Önemlidir?
Ülkelerin merkez bankaları da global finansal kuruluşlar da benzer amaçlarla rezerv para biriktirip saklamaktadırlar. Rezerv para biriktirmenin önemi ve en yaygın amaçları şunlardır:
✅ Para veya kur politikalarına güven sağlamak ve mevcut güveni arttırmak
✅ Ekonomik ve finansal alanda gücü arttırmak suretiyle kırılganlığı azaltmak
✅ İç ve dış borçları ödemek için gerekli olan nakdi hazır olarak bulundurmak
✅ Yurt içinde ve yurt dışında oluşabilecek ani değişimlere ve krizlere hazır olmak
(Ayrıca Bakınız: Ekonomik Kriz Nedir? [Sebepler, Sonuçlar…])