Düzenli Spor Yapmanın Faydaları Nelerdir?

Spor insanlık tarihinin başından bugüne önemli yer tutan yaşam tarzı alışkanlıklarından (ve hatta çoğu zaman temel zorunluluklardan) bir tanesi olmuştur. Bilim ve teknolojinin gelişmesi sebebiyle değişen yaşam koşulları sebebiyle kendini savunmak gibi zorunluluklarla olmasa da sağlıklı bir yaşam sürebilmek veya boş zamanları faydalı aktivitelerle geçirmek adına spor ideal bir alışkanlıktır. Aslında spor gencinden yaşlısına, kadınından erkeğine kadar herkes için ama özellikle gelişim çağındaki bireyler ve yaşlılar için her açıdan oldukça önemli bir durumdadır.
(Ayrıca Bakınız: Kaslar Nasıl Büyür ve Kaslar Nasıl Gelişir?)

Her organın bir fonksiyonu yerine getirme görevi bulunmaktadır. Ancak fonksiyonlarını yerine getiremeyen organlar zayıf düşerler. Örneğin omurganın en temel görevi eğilmek ve sinirleri korumaktır ancak yeterince çalışmadığı taktirde kan dolaşımı yavaşlar, atıklar birikmeye başlar; hatta zamanla sırt kasları zayıflar, sertleşir, esnekliğini kaybeder, omurgayı tutamaz hale gelir. İşte hareketli yaşamın ve sporun faydaları da tam olarak burada devreye girmektedir. Öyle ki spor yapmak kişiyi tembellikten alıkoyarak vücudun düzenli hareket yapma ihtiyacını giderir.

Düzenli Sporun Faydaları Nelerdir?

1- Vücudu Güçlendirir ve Dış Tehditlere Hazırlar

Sporun en temel faydası vücudu fiziki anlamda kuvvetlendirmesi ve karşılaşılabilecek olumsuz yaşam koşullarına (psikopatlar, hırsızlar, sapıklar, yan kesiciler, teröristler vb.) hazırlamasıdır. Kendimizi savunmak istememiz zaten binlerce yıl önceki atalarımızdan bize miras kalan bir çeşit içgüdüdür. Spor ile vücut dayanıklılık, hacim, güç vb. farklı açılardan geliştirilebileceği gibi; karate, kickboks, tekvando vb. dövüş sporları da öğrenilebilir. Zaten spor bu konuda kişinin kendisini geliştirmek için yapılabileceği en etkili ve en faydalı aktivitelerden birisidir.
(Ayrıca Bakınız: Kendini Geliştirmenin En Etkili Yolları Nelerdir?)

✅ Spor vücudu fiziksel olarak dayanıklı, kuvvetli ve esnek hale gelir.
✅ Spor kemiklerin kırılmaya karşı direncini ve yoğunluğunu arttırır.
✅ Egzersizler eklem esnekliğini korur ve gelişmesine yardımcı olur.
✅ Spor vücudun denge ve koordinasyonunun gelişmesini sağlar.
✅ Dinlenme durumundaki metabolik seviyeyi korumaya yardımcıdır.
✅ Spor egzersizden sonra çabuk toparlanabilme kabiliyetini artırır.

✅ Spor kiloyu korumaya ve fazla kiloları kaybetmeye yardımcı olur.
✅ Spor gıda tüketimini arttırsa da vücudun kalori dengesini korur.
✅ Spor bağ ve bağ dokularını kuvvetlendirip sakatlık riskini azaltır.
✅ Spor yaşa bağlı destek ve hareket sistemi rahatsızlıkların önler.
✅ Spor ağrılar ve çarpıntılar gibi sorunların azalmasına yardımcıdır.
✅ Uygun kas dengesini korur ve vücudun dik durmasını sağlar.

2- Hastalıklara Yakalanma Riskini Azaltır

Yapılan araştırmalara göre düzenli egzersiz yapmak pek çok hastalık ve sağlık problemi riskini ve bunların zararlarını önemli ölçüde azaltmaktadır. Üst solunum yolu enfeksiyonları, yüksek tansiyon riski, kalp krizinden sonraki ölüm riski, koronerde kan pıhtılaşma riski, anormal nabız atım incinmeleri, çarpıntı, vücut ağrıları, kanser (prostat, bağırsak, göğüs vb.), yaralanmalar, diyabet, ani kabarmalar, hamilelik problemleri (kabızlık, bel ağrısı, mide ekşimesi vb.) bunların bir kısmıdır. Ayrıca spor ilaçların ve tedavilerin yan etkilerine karşı korunmaya yardımcıdır.

500.000’den fazla ABD’li yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmada Aerobik ve kas güçlendirici fiziksel aktivite yönergelerini karşılayanların grip ve zatürreden ölme olasılığı, yönergeleri karşılamayan yetişkinlere göre yaklaşık yarısı kadardı. Yetişkinler için haftalık fiziksel aktivite yönergeleri, en az 150 dakika orta yoğunlukta aerobik aktivite (5 gün boyunca günde 30 dakika gibi) artı iki gün kas güçlendirme aktivitelerini gerektirir.

3- Bağışıklık Sistemini Güçlendirir

Düzenli olarak yapılan egzersizler stres gibi olumsuz duyguları azaltır, bağırsaklardaki emilimi arttırarak besinlerden alınan verimi arttırır, terleme ile beraber vücuttaki toksinlerin ve zararlı bileşenlerin atılmasını sağlar. Zaten spor vb. yöntemlerle terlemek en temel doğal detoks yöntemlerinden birisidir. Ayrıca düzenli spor yapmanın vücuttaki zararlı bakterileri yok eden hücre sayısını artırdığı da çeşitli araştırmalar ile kanıtlanmıştır. Bütün bunların (ve nicesinin) sayesinde vücut kendi iç direncini arttırmakta yani bağışıklık sistemi güçlenmektedir.
(Ayrıca Bakınız: Bağışıklık Sistemi Nasıl Güçlendirilir?)

4- Vücudun Çekiciliğini ve Estetikliğini Arttırır

Düzenli ve tekniğine uygun olarak yapılan spor kişinin heybetli, çekici, estetik ve şekilli bir vücuda sahip olmasını (geniş omuzlar, iri kollar, üçgen vücut…) sağlar. Ayrıca fazla kilolardan kurtularak fit olmak ve bu sayede de istenen kıyafeti giyebilmek hayal olmaz. Hiç şüphesiz bütün bunlar da iyi bir ilk izlenim, toplumsal statü ve de saygınlık için önemli konulardır. (1)
(Ayrıca Bakınız: Etkili Bir İlk İzlenim Nasıl Bırakılır?)
(Ayrıca Bakınız: Statü Nedir? [Toplumsal Statü Sağlama])

5- Psikolojiyi ve Ruh Sağlığını Kuvvetlendirir

Spor sadece fiziki değil psikolojik dayanıklılık da artar. Stres hormonlarını (kortizol, adrenalin vb.) azaltarak kişiye kendini iyi hissettiren (endorfin vb.) hormonların salgılanmasını sağlar. Bu durum da bir süre mutlu, zihinsel olarak rahatlamış, başarılı, motive ve güçlü hissetmeyi sağlar. Zamanla hedeflerine ulaşan ve övgüler alan bir kişinin başarı hissi ile beraber özgüveni de artar. Üstelik yeni insanlarla karşılaşmaya ve yeni arkadaşlar edinmeye yardımcı olur. Spor sayesinde iradesi güçlenen bir kişi iç güdüleri tarafından yönetilmez, onları yönetmeye başlar.

Stresi azaltmak mutluluğa giden yoldaki en büyük engeli kaldırmaktır. Moral bozacak şeylerle vakit kaybetmeyen kişinin endişe ve kuruntuları azalır, (varsa) depresyon daha kolay atlatılır. Kişinin kritik anlarda rahat olmasına yardımcı olur. Bu sayede hayatın tadını çıkarmaya ve hayattan zevk almasına da olanak sağlar. Kişileri zor durumların üstesinden gelmek için gayret sarf etmeye, korkulardan kurtulmaya ve normal yaşantıya geri dönmeye hazırlar. Bu sebeple depresyon gibi ruh hastalıklarının doğal tedavi yöntemleri arasında yer almaktadır.
(Ayrıca Bakınız: Ruh Sağlığı Nedir? Ruh Sağlığı Nasıl Korunur?)

6- Risk ve Gelişim Çağındaki Bireyleri Destekler

Geleceğin emanet edileceği minik fidanlar olan çocuklar ve gençler ile yüksek riskli grupta yer alan yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar için spor yapma alışkanlığı büyük bir önem taşımaktadır. Bu sebeple sağlıklı bir toplum ve güvenli bir gelecek için özellikle bu gruplara mantıklı bir şekilde düzenli spor yapma alışkanlığı kazandırılmalıdır. Örneğin çocuklara ağırlık kaldırmak yerine yüzme öğretilebilir. Benzer bir mantıkla yaşlılara da ağırlık kaldırtmak yerine yürüyüş önerilebilir. Bunlar akademik başarı performansında da, tutkularını bulmada da çok etkilidir.

Ayrıca özellikle çocuklara takım işbirliği, duygu yönetimi, disiplin, sabır, yenilgiyi kabul etme, liderlik, otoriteye saygı, yaşam boyu doğru alışkanlıklar kazanma gibi psikolojik ve sosyal yetenekler kazandırması çocuklar için düzenli spor yapmanın faydalarının sadece bir kısmıdır. Unutulmamalıdır ki ağaç yaşken eğilir. Günleri kapalı mekanlarda teknolojik cihazlarda heba etmektense, eskilerin meşhur sokak oyunlarını oynamak daha mantıklıdır. (‘Örnekler‘) 🙂
(Ayrıca Bakınız: Teknoloji Bağımlılığı Nedir? [Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi])

7- Enerjik Kılar ve Testosteronu Arttırır

• Spor yapmanın faydaları çok yönlüdür. Öyle ki eğilirken bile eklemleri ağrıyan bireyler düzenli spor sayesinde zamanla hayatın her anında hareketli ve enerjik bireylere dönüşürler. Çünkü egzersiz yorgunluk hissinin azalmasına ve enerji seviyesinin artmasına yardımcıdır. Ayrıca düzenli spor kasların oksijen ile çeşitli besin maddelerinden daha iyi faydalanmasını ve akciğer kapasitesinin artarak oksijenin akciğerden kana geçebilme düzeyinin artmasını sağlar. Spor bu sebeple meşhur kronik yorgunluk sorunun doğal yollarla tedavisinde kullanılmaktadır.
(Ayrıca Bakınız: Kronik Yorgunluk Nedir? [Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi])

• Enerjisi artan bir kişi bütün enerjisi ile hareketli bir günü daha aktif, daha verimli ve daha başarılı bir şekilde geçirdikten sonra daha rahat uyuyup daha dinç kalkacak bu sebeple uyku problemleriyle uğraşmayacaktır. Egzersizin uyku kalitesini ve uykudan alınan verimi arttırdığı zaten çeşitli çalışmalarla da gösterilmiştir. Ayrıca kişinin uyumasını da kolaylaştırır. Dolayıyla gün içindeki uyanıklığı ve zindeliği arttırarak işteki çalışma performans ve verimini arttırır.

• Spor yaptıkça (özellikle bacak gibi özel bölgeleri çalıştırdıkça) vücudun testosteron düzeyi de artar. Bu da fiziksel, psikolojik, davranışsal olarak olumlu yönde yansır. Ayrıca özel hayatın istenen doyumda ve düzeyde olmasını ve cinsel hayatın daha kaliteli olmasını sağlar. Ancak bütün egzersiz çeşitleri aynı etkiyi yaratmamaktadır. Araştırmalara göre ağırlık kaldırma ve yüksek yoğunluklu aralıklı antrenman vücutta testosteronu en çok arttıran egzersizlerdir. 
(Ayrıca Bakınız: Testosteron Nedir? Ne İşe Yarar? Testosteron Nasıl Artar?)

8- Hafızayı ve Sinir Sistemini Güçlendirir

Spor beyin ve bellek dostu güzel bir alışkanlıktır. Egzersizin her türlüsü belleğe ilaç gibi gelse de yürüyüş özellikle fayda sağlamaktadır. Spor beyin düşmanı insülin ve kortizol hormonlarının seviyesini düşürmekte, beyin hücrelerine giden kanın miktarını arttırarak beslenmelerini ve temizlenmelerini kolaylaştırmakta, beyinde yeni sinir hücrelerinin yapılmasını sağlayarak beynin yaşlanmasını önlemekte ve sinir sistemini şoklayarak ileride alzheimer, multipl skleroz (MS), parkinson, beyin sisi vb. nörolojik rahatsızlıklarına yakalanma riskini düşürmektedir.
(Ayrıca Bakınız: Beyin Sisi Nedir? [Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi])

Egzersizin beyin hücreleri arası bağlantıların sayısını arttırarak hücreler arası bilgi aktarımını kolaylaştırdığı yönünde de güçlü kanıtlar bulunmaktadır. Ayrıca beynin karmaşık düşünebilme becerisinden sorumlu olan dış kabuk bölgesinin (gri cevher & korteks) yaşlılığa bağlı olarak incelmesini ve küçülmesini de yavaşlatabilmektedir. Ayrıca beyinde bulunan kolay öğrenme ve güçlü hafıza yetenekleri ile ilişkili olan hipokampus bölgesi düzenli egzersiz ile büyümektedir. Bu sayede odaklanma, dikkat, net ve esnek düşünme gibi bilişsel yetenekler de gelişmektedir.

9- Dolaşım Sistemi Sağlığı İçin Birebirdir

Kalp ve damar sağlığını güçlendirmesi de düzenli spor yapmanın faydaları arasındadır. Spor kan dolaşımını geliştirir, kalbin bir atımda vücuda pompaladığı kan miktarını (kalp rezervini) arttırır, kandaki yoğunlaşmayı azaltarak kalbin pompalama verimini arttırır, kan plazma hacmini genişletir, orta seviyeli egzersizler sırasında kalp atım sayısını düşürür, kandaki trigliserit seviyesini azaltır ve anaerobik eşiği arttırarak çabuk yorulmayı ve kasta ağrı yapan laktik asit birikiminin erken oluşumunu engeller. Ancak aşırı egzersiz hamlığa yol açabilir.
(Ayrıca Bakınız: Kas Ağrısı & Hamlama Nasıl Geçer? [Rehber])

10- Spor Yapmanın Diğer Faydaları

➽ Spor hayata düzen katarak günün akışını organize etmeyi kolaylaştırır.
➽ Spor sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıkları bırakmaya yardımcı olur.
➽ Spor sıcağa tahammülü ve soğuğa adaptasyon kabiliyetini arttırır.
➽ Açık havada ve güneş ışığında yapılan spor sirkadiyen ritmi korur.
➽ Spor genç kalmaya yardımcı olur ve uzun yaşamın sırlarından birisidir.
➽ Spor adet kanamalarından doğan belirtilerin hafiflemesine yardımcıdır.
➽ Egzersiz bireylerin sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmasını sağlar.
(Ayrıca Bakınız: Sağlıklı Beslenme Önerileri ve Sağlıklı Beslenmenin Önemi)

Uzun lafın kısası sağlıklı bir yaşam için spor alışkanlığı kazanılmalıdır. Zaten her yaşa uygun egzersiz türleri bulunmaktadır. (1) Ayrıca spor yaparken sakatlanma vb. yaşamamak için dikkat edilmesi gereken bazı hususlar da bulunmaktadır. Zemin ve uygun ekipman seçmek, vücudu ısıtmak, hareketleri tekniğine uygun olarak yapmak, yeterli kalp hızı artışına erişmek, bünyeye uygun spor yapmak ve fazla mola verip vücudu soğutmamak bunların en önemlileridir. Ayrıca sporda bolca terleyen kişilerin terleyerek kaybettikleri mineralleri geri kazanmaları (kaya tuzu, maden suyu, beslenme vb.) gerekmektedir. En önemlisi, spor (amaca ve beklenen performansa göre değişmekle birlikte) yüksek bütçe gerektirmez ve spor salonuna gitmek şart değildir.
(Ayrıca Bakınız: Spor Salonuna Gitmek & Evde Spor Yapmak)